Bač – evropski promoter kulturne baštine

Na temeljima stare katedrale, krstaski red Sv. Groba Jerusalimskoga, 1169. u samom centru Bača podigao je svoj samostan i crkvu. Peterostrana apsida, kombinacija kamena i cigle, stubovi sa glavama životinja, na krovu „gargouille“ (vodorige), emajlirane oplate, samo su neke karakteristike ovog izuzetnog spomenika kulture. Unutrašnjost je bila tip starohriscanske bazilike – goli zidovi bez maltera. Da je to stvarno krstaska gradnja, potvrđuju i podzemne „kandže“ koje dodatno daju stabilnost građevini. Godine 1241. Mongoli – Tatari opustošili su samostan. Odlukom mađarskog kralja Andrije Trećeg Arpada, samostan postaje franjevački od 1300. godine. Turski putopisac Evlija Čelebi, u opisu grada Bača 1665. godine, piše o sudbini Franjevačkog samostana i crkve i navodi da je samostan u to vreme bio najveća od osam muslimanskih bogomolja, na ovim prostorima. Sadašnji izgled samostan je dobio u vremenu, od 1734. do 1768. godine, a danas se u njemu čuvaju knjige iz 15.veka i orgulje s početka 19. veka.